Leven op de Stelling

Literair rondje Stelling van Amsterdam

Het Literair rondje Stelling bestaat uit vier verhalenprojecten over de forten van toen en nu binnen de Stelling van Amsterdam, in 2016 twintig jaar Unesco Werelderfgoed. De projecten zijn een initiatief van onze Stichting Verhalen Verbinden in samenwerking met Stichting Uitgeverij Noord-Holland en worden ondersteund door o.a. Provincie Noord-Holland.


Doel van de projecten:

a.Persoonlijke verhalen

Met het verzamelen van persoonlijke verhalen is een serie aantrekkelijke en toegankelijke boeken gerealiseerd dat laat zien hoe de Stelling van Amsterdam in zijn omgeving heeft gefunctioneerd en in de toekomst wil functioneren.


b.Verhalenactiviteiten (verzamelen, beleven en doorgeven)

Het doel van het project is tevens de omgeving en de mensen in de omgeving (meer) bij de Stelling te betrekken en de stelling een grotere bekendheid te geven; een bekendheid die verder gaat dan ‘het fort even verderop’. Dit gebeurde vooral tijdens verhalenbijeenkomsten.


c.Publieksactiviteiten en 20 jaar Unesco Werelderfgoed

Het verschijnen van het boek 'Leven op de Stelling' en de publieksactiviteiten vonden plaats in 2016, het lustrumjaar waarin de Stelling van Amsterdam twintig jaar op de Unesco Werelderfgoed staat. Tijdens dit eerste verhalenproject over de Stelling van Amsterdam zijn de volgende activiteiten georganiseerd: het Festival Donkerst Fort Noord op Fort Benoorden Spaarndam in oktober 2016; de expositie Levende Forten op onder andere Fort aan de St. Aagtendijk en Benoorden Spaarndam; en de boekpresentatie op 7 december 2016, de verjaardag van 20 jaar Unesco Werelderfgoed.
In het najaar van 2017 is de documentaire 'Kraijenhoff keert terug' gepresenteerd met de start in het Fort aan de Nekkerweg oftewel Fort Resort Beemster. Het jaar daarop is in juni 2018 is het boek met dezelfde titel gepresenteerd in het Fort aan de Jisperweg. Het eerste boek werd overhandigd aan voormalig fortwachter Everaars. 
Tijdens het laatste project, Herauten op de Stelling, hebben Duo Leeghwater & Henk Zwart verschillende theatrale concerten gegeven in de forten in het zuidoosten van de Stelling. De boekpresentatie vond plaats in november 2019 in de voormalige kogelfabriek, tegenwoordig Het Hem op het Hembrugterrein in Zaandam. 


IV. Herauten op de Stelling (afgerond in 2019)

Vanaf begin 2018 werkt Agnes de Boer samen met Duo Leeghwater en Henk Zwart aan een muzikaal verhalenproject in het zuidoosten van de Stelling van Amsterdam (van Weesp tot De Kwakel). Het project bestond uit verhalenbijeenkomsten, interactieve muziekvoorstellingen met gebruikmaking van de locatie en een boek met alle verzamelde verhalen.

In november 2019 is het boek 'Herauten op de Stelling' gepresenteerd, daarmee is dit project afgerond. Het boek is te bestellen via Uitgeverij Noord-Holland.


III. Kraijenhoff keert terug, de Stelling revisited (afgerond in 2018)

Samen met Jort van der Maarel (film) en Maaike van Poelgeest (communicatie) startte projectleider en schrijfster Agnes de Boer in 2017 het verhalenproject in het noordoosten van de Stelling van Amsterdam. Centraal staan de forten in de Beemster, Markenbinnen, Kwadijk, Edam, Durgerdam, Pampus en vesting Muiden.


Het project bestaat uit verhalenbijeenkomsten, een film en een boek met de verzamelde verhalen. Vanaf april 2017 is er gestart met verhalenbijeenkomsten. Daarvoor heeft Agnes contact gezocht met de lokale historische verenigingen, musea en dorps- en buurtverenigingen. Rond de zomer van 2017 is op verschillende forten een korte film opgenomen waarbij Cornelis Kraijenhoff, de grondlegger van de Stelling van Amsterdam, terugkeert naar de genoemde forten. Hij laat zien hoe de Stelling heeft gewerkt, gaat in gesprek met nieuwe eigenaren en vrijwilligers en bespreekt actuele thema’s als herbestemming & functieverandering, landschappelijke inpassing van de Stelling en Nederland Waterland. De film is in het najaar van 2017 op de forten of andere aansprekende locaties vertoond. Op 8 juni 2018 is boek 'Kraijenhoff keert terug' met alle verzamelde verhalen gepresenteerd. Het boek is te bestellen via Uitgeverij Noord-Holland.


II. Leven op de Stelling, forten van toe en nu (afgerond in 2016)

Verhalenproject in het west en zuidwestfront van de Stelling van Amsterdam.

Dit project is met de boekpresentatie op 7 december 2016 - de dag dat de Stelling van Amsterdam 20 jaar Werelderfgoed vierde, afgerond en bestond uit:

  • Verhalenbijeenkomsten in Beverwijk, IJmuiden, Penningsveer, Vijfhuizen en Hoofddorp;
  • Lezingen op verschillende locaties in Hoofdorp;
  • Het Festival 'Donkerst Fort Noord' in oktober 2016 met muziek en cultuur geinspireerd door de Stelling en haar forten;
  • Opening van de expositie Levende Forten in o.a. Fort Benoorden Spaarndam, IJmuiden en Beverwijk met opsommige locaties verhalen uit het boek;


I. Leven langs de Liniedijk

Marianne Groep, vrijwilliger op fort Krommeniedijk, schreef het boek 'Leven langs de Liniedijk'. Het boek is gebaseerd op verhalen van omwonenden van het fort en op educatief materiaal dat is samengesteld voor de vrijwilligers op het fort. Het boek verteld over het dagelijks leven op en het landschap rond de forten Krommeniedijk, Den Ham, Veldhuis, St. Aagtendijk, Velsen en Zuidwijkermeer. Ook dit boek is te koop bij Stichting Uitgeverij Noord-Holland.


Klik hier om naar de website van dit project te gaan ->


Kijk op de boekenpagina voor het bestellen van het boek.


Het literaire rondje Stelling van Amsterdam werd onder andere ondersteund door:


  • Provincie Noord Holland
  • Provincie Utrecht
  • Waterschap Amstel, Gooi en Vecht
  • Gemeenten Alkmaar, Edam-Volendam, Beemster, Diemen, Gooise Meren, Zaanstad, Uithoorn, Ronde Venen, Weesp, Velsen, Beverwijk, Heemskerk en Haarlemmermeer
  • Prins Bernhard Cultuurfonds
  • Stichting Daendels
  • Merlet Interim BV
  • Water- en Broodfonds
  • Cono Kaasmakers
  • Promis Advies op Maat
  • Agnes in Woord en Beeld
  • Rabobank Regio Schiphol
  • Rabobank Gooi & Vecht
  • Hoogheemraadschap Rijnland
  • J.C. Ruigrok Stichting
  • Gemeentemuseum Weesp
  • Stichting Promotie Uithoorn en de Kwakel
  • Natuurmonumenten
  • BPD Cultuurfonds
  • Initiatievenfonds Uithoorn